Doe-het-zelf of laten doen

Zoals eerder gezegd, als je het ventilatiesysteem laat aanleggen door een bedrijf, dan zal je veel minder maatwerk kunnen doorvoeren. Het voordeel is wel dat in 1-2 weken het hele systeem geïnstalleerd kan zijn. Daarna zal je wel hoogst waarschijnlijk zelf de aftimmering nog moeten doen van de opbouwkanalen. Het combineren met structurele aanpassingen aan de woning is vrijwel niet te doen als je de klus laat uitvoeren. Tenzij je een aannemer kan vinden die het geheel voor je wilt uitvoeren. Het voortraject van het vinden van een aannemer of ventilatiebedrijf, het vergelijken van opties en aanbiedingen, en het inplannen van de werkzaamheden, gaat zeker ook weken tot maanden duren. Zeker gezien het gebrek aan personeel in de bouw.

Indien je zelf een ventilatiesysteem gaat installeren, vereist dit een zekere mate van planning. Het volgen van een stappenplan helpt daarbij. Ga er in beginsel van uit dat het hele traject je véél tijd gaat kosten. Deze blog is gemaakt om jouw tijd te besparen in het uitzoekwerk. Maar alsnog, jouw woning is uniek; je zal het zelf moeten uitdenken. Een voortraject van 3 maanden, en een doe-het-zelf installatie van 1 maand (weekenden, avonden en 2 volle weken) is wat je minimaal moet verwachten. Ga je ook de luchtdichtheid en isolatie van je woning meteen aanpakken, houdt dan rekening met een doorlooptijd van een jaar.

Wellicht vind je het belangrijk de kosten mee te wegen in de keuze voor doe-het-zelf of uitbesteding. In mijn eigen installatie waren de totale inkoopkosten van materialen een kwart van de offertebedragen van installateurs/aannemers. Er is dus zeker geld te besparen als je in staat bent en de tijd kunt vrij maken om de installatie zelf uit te voeren.

Structurele aanpassingen aan de woning inplannen

Luchtdicht maken

Een belangrijk onderdeel van het plannen van een ventilatiesysteem installatie heeft te maken met het luchtdicht maken van de woning. Een systeem met warmteterugwinning is gebaat bij een luchtdicht huis. Immers, de lucht wordt dan enkel via de warmtewisselaar aan- en afgevoerd. Als je huis nog veel kieren heeft, bij kozijnen, of in de constructie, dan zal er ook koude lucht van buiten worden aangevoerd, en warmte lucht via de overdruk via de kieren weer verdwijnen. Het rendement van de WTW is dan lager. Het zal je niet lukken een woning door renovatie van binnenuit helemaal luchtdicht te krijgen. Dit kan enkel als je de volledige woning van buiten inpakt. Echter, je kan ver komen met goede kierdichting. Zeker genoeg om een goed rendement te halen uit de WTW. Voor het verbeteren van de luchtdichtheid, kijk met name naar kieren bij deuren en ramen, en plaats hiervoor betere of nieuwe tochtprofielen. En onderzoek het dak bij dakdoorvoeren, en in oude huizen ook de aansluiting tussen het dak en de muren. Als je het serieus wilt aanpakken zou je een rooktest kunnen laten uitvoeren. De woning wordt met een blower op overdruk gezet, en er wordt binnen rook gegenereerd. Luchtlekken worden zichtbaar waar rook door kieren de woning verlaat.

Isoleren

Een goed geïsoleerd huis is geen vereiste voor de aanleg van een ventilatiesysteem. Het kan wel zonde zijn van de moeite en de esthetiek als je na het afronden van het isoleren, wilt beginnen met het plaatsen van een ventilatiesysteem. Het beste is isoleren en ventileren samen aan te pakken. Dit geeft je de mogelijkheid kanalen weg te werken in voorzetwanden of plafonds. En tevens wordt het eenvoudiger de luchtdichtheid te verbeteren tijdens het isoleren, door het gebruiken van een goede folie. Een andere belangrijke keuze die je moet maken bij isoleren is het plaatsen van ventilatieroosters in glas of kozijnen. Stel je gaat naar HR++ of HR+++ glas toe, en je plaatst roosters. Indien je daarna een ventilatiesysteem met WTW gaat aanleggen, dan zijn deze roosters overbodig. Je zal ze dicht moeten zetten. Denk dus vooraf goed na bij het plaatsen van nieuw glas of je wel of niet een ventilatiesysteem met WTW gaat werken. Wellicht overbodig, maar indien je een ventilatiesysteem gaat aanleggen zonder wtw die de woning niet in balans houdt, dan heb je juist wel ventilatieroosters nodig in het glas, voor de aanvoer van verse lucht van buiten.

Renoveren

Net als bij bovenstaande aanpassingen aan de woning, geldt ook dat bij renovatie van bijvoorbeeld een deel van de woning al vooruit gedacht kan worden naar het aanleggen van een ventilatiesysteem. Bijvoorbeeld in een uitbouw een plafondventiel en buizen plaatsen. Of bij het vernieuwen van een badkamer of keuken de ventielen en buizen vast wegwerken in plafonds. Uiteraard kan dit enkel slagen als je al een integraal ontwerp hebt van je ventilatiesysteem. Zodat je weet waar je de buizen weer kunt oppakken. Mocht je jouw woning van binnenuit volledig strippen, dan is dit het ideale moment om een ventilatiesysteem aan te leggen. Je kan overal bij en je hebt waarschijnlijk minder opbouw nodig, omdat je buizen door plafonds en voorzetwanden kunt laten lopen.

Installatie inplannen

Indien je zelf gaat installeren, zal je rekening in de planning moeten houden met je eigen beschikbaarheid. Ga je de klus uitvoeren in de weekenden, of neem je een aantal weken vrij? Je kan er vanuit gaan dat het volledige voortraject door het volgen van het stappenplan veel meer tijd kost dan de daadwerkelijke installatie. Voor een aantal werkzaamheden zal je zeker nog iemand erbij nodig hebben. Zorg dat deze hulp beschikbaar is wanneer het nodig is.

Een ideale periode voor het starten met de installatie is het late voorjaar / zomer. Je kunt dan de ramen open zetten voor ventilatie. Indien het lukt voor de winter klaar te zijn, zal je het systeem dan in gebruik kunnen nemen. Het is echter ook mogelijk in de andere seizoenen te beginnen. Je werkt immers voornamelijk binnenshuis. Met een paar bouwlampen kan je ook ’s avonds doorwerken.

Gefaseerd installeren

Mocht je weinig tijd hebben, dan kan het een optie zijn om je ontwerp zo te maken dat je elke ruimte apart kan aansluiten. Met een decentraal WTW ontwerp is dit eenvoudig en ook logisch. Je zal echter wel voor elke ruimte weer een gat naar buiten moeten (laten) boren. Voor een centrale WTW start je met het installeren van de WTW unit, met daarop aangesloten minimaal één ruimte aanvoer en één ruimte afvoer. Je zet daarna de WTW in werking. Vervolgens sluit je de overige ruimtes één voor één aan. Je zal in deze opzet welk elke keer na uitbreiding van het systeem opnieuw de debiet van de WTW en de ventielen moeten inregelen. Dit inregelen kan best wat tijd kosten, zeker de eerste keer.

Inkoop plannen

Het inkopen van de benodigde materialen voor een WTW installatie is eenvoudig, mits je weet wat je nodig hebt. Er is een aantal goede webshops met grote voorraad, die in 2-4 dagen doorgaans bij je thuis kunnen leveren. Er zijn echter ook onderdelen die cruciaal zijn in je ontwerp die je liever niet te laat geleverd hebt:

• De WTW unit zelf. Je kan wel starten zonder de WTW, maar het ontwerp van het hele systeem hangt sterk af van het type WTW. Door leveringsproblemen met elektronica kan de voorraad laag zijn, of zelfs geannuleerd worden. Bestel de unit ruim voor de start datum en zorg dat je zeker weet welke WTW je geleverd krijgt.
• Dak- en muurdoorvoeren voor de aan- en afvoer van de WTW dien je altijd thuis te hebben liggen wanneer de gaten in je constructie geboord worden. Indien de WTW op de 1e of hogere verdieping komt te staan, laat de plaatsing van de kappen op dak en muur dan door een ervaren dakwerker doen. Wel zo veilig. Indien je werkt met decentrale WTWs, zorg dan dat je deze ook op voorraad hebt wanneer je de gaten in de buitenmuur laat/gaat boren.